Penetrant – pomoc przy odblokowaniu śrub w samochodzie.
Zapieczone śruby i nakrętki w samochodzie to problem, który dotyka amatorów i zawodowców. Zablokowana śruba może skutecznie utrudnić, albo nawet uniemożliwić demontaż określonej części samochodu. Jak sobie z tym problemem poradzić? Zdecydowanym wsparciem dla człowieka w takiej sytuacji jest penetrant, czyli smar penetrujący.
W typowym samochodzie znajdują się setki śrub i nakrętek. Przy ich pomocy mocuje się poszczególne elementy blacharskie, drzwi, klapy, osprzęt silnika, części mechaniczne, zbiorniki na płyny eksploatacyjne, części zawieszenia, elementy pasa przedniego i tylnego, czujniki, obudowy filtrów, reflektory i setki innych podzespołów.
(zdj. Tecmaxx)
Większość z nich nigdy, w trakcie wieloletniej eksploatacji samochodu, nie będzie odkręcana. Pozostaną one nieruchome od pierwszego montażu na linii produkcyjnej, do czasu, w którym auto trafi na złom i śruby będą odkręcane za pomocą narzędzia hydraulicznego, w stacji demontażu samochodów. Tam nikt nie będzie się przejmował, jeśli dana śruba nie da się odkręcić (chyba, że będzie to cenny klasyk). W razie problemów pracownik utnie jej metalowy łeb, albo skorzysta z piły do metalu i utnie część elementu, którego nie będzie mógł odkręcić. Niemniej w każdym samochodzie są śruby i nakrętki, które prędzej czy później będzie trzeba odkręcić. Najczęściej będą to śruby lub nakrętki (albo jedno i drugie), trzymające zawiasy masek, klap, drzwi, albo elementów przedniego lub tylnego pasa. Dlaczego? To te części najczęściej są podgryzane przez korozję albo uszkadzane w kolizjach. I w starszym aucie bardziej opłaca się zamontować nowy zamiennik albo część z demontażu, niż naprawiać posiadaną.
Śruby i nakrętki będzie trzeba również odkręcać w trakcie napraw i czynności serwisowych.
W każdym samochodzie prędzej czy później zepsują się elementy tłumiące zawieszenia (amortyzatory), któryś z czujników, jedna z pomp (albo trzeba będzie wymienić pompę cieczy chłodzącej przy wymianie rozrządu), mechanizm elektrycznie podnoszonych szyb albo mechanizm i silnik przednich wycieraczek. Podobna sytuacja może zdarzyć się ze skorodowaną chłodnicą, zepsutym alternatorem albo zużytym rozrusznikiem.
Nawet prosta, wydawałoby się, wymiana cewki zapłonowej, wymaga odkręcenia najpierw osłony silnika, a potem śruby, która mocuje daną cewkę. Tylko jednej! Wymiana typowego czujnika również wydaje się prosta. Przykładowo, czujnik położenia wału korbowego (na zdjęciu poniżej) jest mocowany do bloku silnika również, tylko za pomocą jednej śruby.
Czy odkręcenie jednej śruby może być kłopotliwe? Teoretycznie, nie. W praktyce może okazać się, że problem jest na tyle poważny, że nawet wykorzystywanie maksymalnej siły nic nie daje.
Dodatkowo, trzeba zdać sobie sprawę z tego, że dostęp do wielu części jest mocno utrudniony. Zatem nie można używać pełni swojej siły do kręcenia rączką klucza.
Dlaczego śruby i nakrętki w samochodzie blokują się i nie można ich odkręcić?
Najczęstszym powodem jest największy wróg samochodów – czyli korozja. Drugi powód, zdecydowanie rzadszy – to mechanicznie uszkodzone gwinty.
Zajmijmy się korozją, czyli najczęstszym powodem blokowania się śrub i nakrętek, których nie można odkręcić, pomimo używania sporej siły. Korozja atakuje wszystkie części metalowe samochodu, zatem – nie pomija również śrub oraz nakrętek. Pojawianiu się korozji sprzyja wilgoć, brud, kurz i sól drogowa. Nic zatem dziwnego, że największe problemy z odkręceniem śrub i nakrętek pojawiają się przy demontażu części zawieszenia, układu wydechowego, albo elementów mocowań, znajdujących się w dolnej części komory silnika.
Jeśli producent auta zaoszczędził na jakości śrub i nakrętek, użytych na pierwszym montażu, a właściciel auta w żaden sposób ich nie zabezpieczał – ryzyko zastopowania prac przez zablokowaną śrubę dramatycznie wzrasta.
Jak śruby i nakrętki ulegają zablokowaniu?
Zasadniczą częścią śrub są trzpienie. To dłuższe lub krótsze walce, na których znajduje się gwint. Gwinty znajdują się również na wewnętrznej stronie nakrętek metalowych.
Kiedy zaatakuje korozja, na trzpieniu śruby, albo na gwincie metalu pojawiają się niejednolite warstwy metalu – mogą to być niewielkie zadry, zgrubienia czy odpryski. Są one efektem utleniania metalu, czyli korozji. I to one sprawiają, że śruby albo nakrętki się blokują.
Dodatkowo trzpienie i gwinty są suche – nie ma na nich krzty jakiegokolwiek smaru, który ułatwiłby ich odkręcenie.
Korozja często atakuje też zewnętrzne elementy mocowań – nakrętek i śrub. Wtedy, na skutek utleniania, tracą one swój kształt, co utrudnia demontaż.
W trakcie demontażu nie zawsze można używać pełnej siły. Ukręcenie skorodowanej śruby albo nakrętki może być powodem prawdziwych i kosztownych problemów. Producent samochodu podaje momenty, z jakimi dokręcane są najważniejsze śruby i nakrętki. Odpowiednie zastosowanie klucza dynamometrycznego pozwala uniknąć ich ukręcenia, na skutek użycia nadmiernej siły.
Jak odblokować śruby i nakrętki w samochodzie? Penetrant i odpowiedni klucz!
- Do odkręcania śrub i nakrętek niezbędny jest odpowiedni klucz. Najlepsze są klucze oczkowe albo nasadowe. Dlaczego? Wystarczy spojrzeć na ich budowę. Mają one kilka punktów oparcia, co znacząco ułatwia pracę. Najgorsze są klucze płaskie. Mają one tylko dwa punkty oparcia.
- Ogromnym wsparciem dla mechanika czy też amatora, samodzielnie naprawiającego swoje auto, jest penetrant. Tak popularnie nazywa się smar penetrujący w sprayu.
Jak działa penetrant?
Jak już wiemy z poprzedniego akapitu, śruby i nakrętki blokują się na skutek korozji. Trzeba je usunąć. Penetrant zawiera środki chemiczne, skutecznie rozpuszczające korozję. Na drodze do łatwego odkręcenia śrub i nakrętek mogą stać również różnego rodzaju zanieczyszczenia. Zadaniem smaru penetrującego jest ich rozpuszczenie. Zapieczone, zablokowane śruby są suche. Aby ułatwić ich odkręcanie, penetrant zawiera w swoim składzie również smar. Niezbędne są też środki lotne, które umożliwią dostarczenie aktywnych składników rozpuszczających korozję i smarujących, do najbardziej niedostępnych miejsc. A do takich należą zapieczone gwinty.
O czym warto pamiętać?
Penetrant nie działa od razu, w jednej chwili. Środek potrzebuje czasu, aby móc rozpuścić korozję. Zapieczony element trzeba obficie spryskać i odczekać kilkanaście minut. Jeśli śruba lub nakrętka jest bardzo mocno zapieczona, konieczne może być powtórzenie zabiegu spryskania elementu i ponowne odczekanie.
Pomocne bywa puknięcie w zapieczoną śrubę albo nakrętkę przy pomocy młotka – pozwala to na mechaniczne poluzowanie zapieczonego elementu. Dzięki temu łatwiej dotrze tam też penetrant. Trzeba jednak pamiętać, aby robić to ostrożnie – i dostosowywać siłę uderzenia do wytrzymałości określonej części.
Jak skutecznie odblokować śruby i nakrętki? Jak zabezpieczyć je przed ponownym zapieczeniem?
Świetnym wsparciem przy pracach, wymagających demontażu śrub i nakrętek (nie tylko przy samochodzie) jest smar penetrujący Tecmaxx. Zawiera on silne substancje rozpuszczające korozję i inne zanieczyszczenia, a także smar, ułatwiający demontaż zapieczonych części. Penetrant Tecmaxx posiada wygodny aplikator, dzięki któremu można go precyzyjnie kierować nawet to bardzo trudno dostępnych miejsc.
Samo odkręcenie zapieczonych śrub i nakrętek to tylko połowa zwycięstwa. Aby było ono całkowite, warto wyeliminować problem raz na zawsze. Ułatwimy w ten sposób życie sobie i przyszłemu właścicielowi auta.
W trakcie montażu, warto zabezpieczyć śruby i nakrętki za pomocą smaru miedziowego Tecmaxx. Smar charakteryzuje się tym, że doskonale radzi sobie nawet w najtrudniejszych warunkach. Zapewnia długotrwałą ochronę. Nie szkodzą mu bardzo wysokie temperatury. Dlatego też stosuje się go również do smarowania gwintów świec zapłonowych, żarowych i sond lambda, przed ich montażem. Smar skutecznie zabezpieczy gwinty przed korozją.
Penetrant Tecmaxx w akcji.
Działanie smaru penetrującego Tecmaxx zaprezentujemy na zaworze recyrkulacji spalin EGR (na zdjęciu powyżej). Zawór recyrkulacji spalin to podzespół, odpowiedzialny za zmniejszenie emisji tlenków azotu. W tym celu, jeśli zajdą odpowiednie warunki (prędkość obrotowa, stopień rozgrzania silnika) zawraca on część spalin do układu dolotowego i dalej, do komór silnika. Obniżają one temperaturę spalania i zmniejszają ilość tlenu, dzięki czemu nie ma warunków do powstawania tlenków azotu.
Zawór recyrkulacji spalin nagrzewa się do bardzo wysokich temperatur na skutek przepływających przez niego spalin. Śruby naszego fotomodela były dodatkowo narażone na działanie wilgoci i innych niekorzystnych warunków. Nic zatem dziwnego, że zarówno nakrętka, jak i śruba, mocno skorodowały.
Jak odblokować zapieczoną śrubę?
Tymczasem my chcemy rozkręcić zawór, aby móc go wyczyścić. Nie możemy jednak odkręcić skorodowanej śruby. Nawet pomimo tego, że łebek nie stracił swojego kształtu, a my staramy się go odkręcić za pomocą klucza nasadowego, który odpowiednio do niego przylega i ma kilka punktów podparcia. Skorzystamy zatem z pomocy smaru penetrującego Tecmaxx. Najpierw mocno wstrząsamy kilkakrotnie opakowaniem, aby wszystkie składniki mogły się odpowiednio wymieszać. Następnie rozkładamy aplikator.
Spryskujemy dokładnie śrubę z jednej strony (od strony widocznej nakrętki) i po przeciwnej stronie, gdzie widać jej gwint. Czekamy kilkanaście minut, żeby dać czas na rozpuszczenie korozji i innych zanieczyszczeń. Ponieważ mamy do czynienia z ciężkim przypadkiem, wspomożemy działanie smaru penetrującego. Uderzymy młotkiem w zapieczoną śrubę, aby ją nieco „rozruszać”. Dzięki temu smar penetrujący będzie miał łatwiejsze zadanie.
Mamy do czynienia z częścią, wykonaną z metalu, w której nie ma wrażliwych elementów. Możemy zatem użyć młotka bez żadnych obiekcji. Czekamy jeszcze kilka minut i przystępujemy do odkręcania zapieczonej śruby. Ta wyraźnie przestaje stawiać opór. I tak oto udało nam się ją odkręcić całkowicie, dzięki czemu możemy rozłożyć cały zawór recyrkulacji spalin na części. O czym musimy pamiętać przed montażem całej części? O tym, żeby zabezpieczyć mocowanie przed ponownym zapieczeniem. W tym celu smarujemy gwint smarem miedzianym Tecmaxx. Będzie idealny, ze względu na bardzo wysokie temperatury, w jakich pracuje zawór EGR.
Nakładamy smar bezpośrednio na gwint rozsmarowujemy go i możemy już całość montować. Dobry smar penetrujący to ogromne udogodnienie dla każdego. Zarówno dla profesjonalisty, mechanika, który na co dzień ma do czynienia z pordzewiałymi śrubami, jak i dla amatora, który zajmuje się naprawami swojego auta. Smar penetrujący przyda się również w gospodarstwie domowym, budownictwie czy w pracach ogrodowych – wszędzie tam, gdzie będziemy mieć do czynienia z zapieczonymi śrubami i nakrętkami.
Warto od razu myśleć o przyszłości – i stosować smar miedziowy, albo inny, skutecznie chroniąc mocowania przed działaniem korozji i zabezpieczając je przed zapieczeniem.
Zastosowanie smaru penetrującego to metoda prosta i skuteczna. O wiele bardziej skuteczna od bezcelowego siłowania się, albo rozgrzewania zapieczonej śruby za pomocą palnika.
Michał Lisiak
